Kundër konstruktivizmit, për Mësuesin në qendër

Një ndër shtyllat e padiskutueshme të konstruktivizmit si teori pedagogjike është ideja e mbrapshtë postmoderne se dituria nuk gjendet, por ndërtohet. Kjo shtyllë ju reziston formave të ndryshme të përkufizimit të konstruktivizmit (rikujtim që konstruktivizmi është një mishmash aq i larmishëm sa që i njëjti emër përmbledh edhe teori kundërthënëse).

Zbatimi praktik i kësaj ideje konsiston në krijimin e kushteve të përshtatshme për nxënësin që ai vet të ndërtojë njohuritë. Me fjalë tjera, praktikisht kjo realizohet përmes programeve mësuesi facilitator e jo bartës i diturive, ose nxënësi në qendër, e të ngjajshme me këto.

Duke anashkaluar kritikën e kësaj ideje për pedagogjinë në përgjithësi, do të fokusohem në aplikimin e kësaj ideje për lëndët që kanë të bëjnë me shkencat e natyrës dhe matematikën.

Viktima e parë dhe më seriozja e kësaj qasjeje në mësim është e Sakta, si hapi i parë drejt së Vërtetës. Praktikisht, nëse çdo fëmijë hidhet në Internet dhe gjen informacione për një temë, atëherë përvetësimi i diturive në një klasë me 30 nxënës do t'i ketë 30 rezultate të sakta për pyetjen se sa bëjnë 2+2: një nxënës do të thotë se bëjnë 4, një tjetër do të thotë se bëjnë 5, sepse kështu numërohet golat e bërë si mysafir, e plot shembuj tjerë.

Kjo praktikë bie ndesh me një ndër qëllimet kryesore që ka matematika si lëndë mësimore: të përgatisë nxënësin për të vlerësuar saktësinë e një pohimi. Pra, zbatimi i teorisë konstruktiviste shmang përqëndrimin në saktësinë dhe vërtetësinë e një pohimi - bartës i së cilës mund të jetë vetëm Mësuesi - dhe zhvendoset te përvoja e nxënësit që mbledh material për qejf të vetin poshtë e përpjetë. (Me Mësues nuk nënkuptoj një person konkret fizik, por idenë që mësimet për saktësinë dhe vërtetësinë e një pohimi dhe teknikat e zbatuara për përcaktimin e tyre bëhen në formë të standardizuar, e cila mishërohet me mësuesin në klasë, me tekstin shkollor, apo në ndonjë formë tjetër.)

Në aspektin filozofik, ideja për diturinë që ndërtohet është shumë e rrezikshme, sepse shërben si bazë për mbështetjen në bindjen se realiteti objektiv nuk ekziston, por ai ndërtohet. Në biologji mësojmë që një njeri mund të ketë njërën nga dy sekset, pra mund të jetë ose mashkull, ose femër. Por, zhvillimet e reja në arsimin perëndimor, prej nga e kemi marrë konstruktivizmin e së shpejti do t'i marrim edhe pallavrat tjera, tregojnë që seksi i njeriut është një spektër fluid. Një nxënës që largohet për pak çaste nga Facebook-u do të gjejë material të bollshëm për këtë. Njëjtë qëndron puna edhe në fizikë e kimi (p.sh. sa për ilustrim, diskutohet nëse bukuria është kriter shkencor në fizikë, apo problemi me riprodhimin e rezultateve në kimi).

Një sistem arsimor që e do Nxënësin e jo Mësuesin në qendër do të krijojë një nxënës të hutuar dhe do të vendosë Internetin në qendër.

Arsimi në Kosovë duhet të punojë sa më shpejtë dhe sa më fuqishëm që ta vendosë Mësuesin në qendër. Ministria e arsimit duhet të angazhohet me të madhe që mësimdhënësit të jenë të përgatitur për lëndën që e shpjegojnë, gjë që mungon me të madhe sot, kjo falë organizimit të dobët të Fakultetit të Edukimit të UP-së. Ministria e arsimit duhet që ta ketë parasysh se togfjalëshi-pordhë "tregu i punës", i cili lansohet pa pra nga gojët e politikuajve, nuk ka kurrëfarë kuptimi, pos lomës së argatëve. Si i tillë, ai është jashtë interesit dhe kompetencave të Ministrisë. Ministria po ashtu duhet t'ju shpjegojë mësimdhënësive se ata nuk janë misionarë e as qirinj naimian, por profesionistë të lëndës, pikë së pari, por edhe të pedagogjisë e psikologjisë, deri në njëfarë mase. Nxënësi, edhe në kushte normale, e kalon më pak se çerekun e ditës në shkollë, prandaj pretendimi se jemi duke i përgatitur për jetë është një megalomani.

Profesori i nderuar Rasim Bejtullahu është zëri i vetëm që kërkon ndarje të metodikës së mësimdhënies së lëndëve të shkencave natyrore nga ato shoqërore. E përkrah fuqishëm në këtë kërkesën e tij. Konstruktivizmi dhe lajlelulet e ngjajshme mund të gjejnë vend te ato lëndë që s'kanë substancë, por në lëndët ku kërkohet që të vendoset një raport i padyshimtë në mes të një pohimi dhe saktësisë e vertetësisë, atëherë mësuesi duhet të marrë rol qendror, të shpjegojë lëndën, dhe të kërkojë nga nxënësi që ai ta përsërisë mësimin në mënyrë sa më të përpiktë.

Ministria e arsimit duhet ta konsiderojë me seriozitetin më të madh dhe të veprojë drejt realizimit të propozimit që jep Profesori Rasim. Përndryshe, njëjtë si gjatë gjithë gjysmës së dytë të shekullit të kaluar, edhe tash, shteti tashmë i Kosovës nuk do të jetë në shërbim të qytetarëve, por të ideologjisë.